Çepniler 24 Oğuz boyundan biri olup Anadolu'nun fethi ve Türkleşmesinde
önemli rol oynamışlardır.
13. yüzyılın ikinci yarısında Selçuklular Moğol istilası altında
ezilirken Gümüşhane ve çevresinin müdafaası Çepni Türklerine kalmıştır.
Rum vakayinamecisi (tarihçisi) Pataretos 14. yüzyılda Çepnilerin
Tirebolu'ya vardıklarını söyler ki, bunlar Gümüşhane tarafından
gelmişlerdir.
Anadolu'nun fethinden sonra birçok imaret kurulmuştur. Gümüşhane ve
Kelkit, Emir Mengücek Gazi tarafından kurulan Erzincan imaretine
bağlanmıştır. 1164'te II. Kılıçarslan Mengücekli topraklarını Anadolu
Selçuklu Devleti'ne bağladı. Anadolu Selçuklu Devleti'nde ticarete büyük
önem verildiğinden tarihi bir ticaret yolu üzerinde bulunan Gümüşhane
ve çevresi de önemini devam ettirmiştir.1243 Kösedağ Savaşı'nda
İlhanlılar, Selçukluları yenerek buraları zaptettiler.
Anadolu, Moğolların nüfuzu altına girince Trabzon Rum İmparatorluğu bu
defa Moğollara vergi vermeye başladı. Moğol nüfuzunun kırılması ve
Türkmenlerin beylik kurmak için faaliyet göstermeleri neticesinde ve II.
Yuannis devrinde (1280-1297) Türkmenler madenleriyle ünlü Halibya
(Haldiya) kısımlarını istila ettikleri gibi Cenevizlilerle Venedikliler
de İmparatorluk üzerinde iktisadi nüfuz vücuda getirmişlerdi.
İlhanlıların son hükümdarı Ebu Said'in ölümü üzerine 1335'te Bayburt,
Erzurum ile Erzincan ve Gümüşhane Celayirlilerin eline geçmiştir.
1345'te Eretnaoğulları, 1430'da Karakoyunlu hakimiyetine geçen bölgeye
1467'de Akkoyunlular hakim olmuştur.
Fatih Sultan Mehmet (1451-1481), Trabzon üzerine yürüdüğü sırada
Trabzon Rum İmparatorluğunun sınırları Giresun'dan Batum'a kadar ve
güney hudutlar da Bayburt ve Gümüşhane’nin kuzeyinden geçen dağ
silsilesi ile çevriliydi. Osmanlılar’ın aleyhte hareketleri nedeniyle
Trabzon Rum İmparatorluğu, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'la işbirliği
içine girmiştir.
1461 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon Rum İmparatorluğuna son
vermesiyle bölgede Osmanlı etkisi görülmeye başlanmıştır.
Gümüşhane, Trabzon Rum İmparatorluğunun fethedilmesinden sonra Osmanlı
hakimiyetine girmiş ve bu hakimiyet 1461'den 1467'ye kadar sürmüştür. Bu
tarihten sonra Gümüşhane Akkoyunluların hakimiyetine girmiştir. Bu
hakimiyet 1473 yılında Fatih ile Uzun Hasan arasında vuku bulan
Otlukbeli Savaşıyla sona ermiştir. Gümüşhane ilinin kuzeyindeki
"Kharşit" ilk Osmanlı belgelerinde "Khas-Rudu çayı orta ve
yukarılarındaki Torul ve Canıca (Gümüşhane'nin eski adı) kesiminde
Akkoyunlular'a bağlı Ortodoks-Apkazlı (Abaza) "Torul Beyliği" 1474'de
(veya 1478) Fatih'in Amasya'dan gönderdigi bir ordu kolu tarafından
fethedilmiştir.
1 Ocak 2013 Salı
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Sayfamızı Beğenmenizle
Mutluluk Duyarız
Mutluluk Duyarız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder