CAMİLER
Eski Gümüşhane'de bilinen altı camiden ancak bir tanesi sağlam olarak
durmakta, diğerleri ise yıkık veya harabe durumunda bulunmaktadır.
Sağlam olarak duran ve ibadete açık olan camii Kanuni Sultan Süleyman'ın
emriyle yaptırılan Süleymaniye Camii'dir. Evliya Çelebi (1647) ise
Seyahatname'sinde on bir mihraptan bahsetmektedir. Eski Gümüşhane'de
bulunan diğer camilerin isimleri şöyledir: Saray Cami (Hükümet önünde
bulunan bu cami devlet memurlarına aitti.), Küçük Cami, Rüştiye Mektebi
önündeki cami, Hamza Paşa Camii ve Yabancıların ibadetlerine mahsus
Cami.
Diğer Camiler; Tekke Köyü Camii,Akgedik Köyü Camii, Yağmurdere Köyü
Camii, Torul Güzeloluk Camii, Kelkit Çambaşı Köyü Camii, Sadak Köyü
Camii, Sarıca Köyü Camii, Süleymaniye Köyü Camii.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
ÇEŞMELER
Daldaban Mahallesi'nde, Sadullah Efendi Camii'nin güney-batısında yer
alan Daltaban Çeşmesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında, "Cihad-ı Ekber"
hatırasına yapılmıştır. Yapılış tarihi, güney cephesi kitabesinde
1331-1333 olarak belirtilmiştir. Rumi olarak kabul etmek durumunda
olduğumuz bu tarih 1915-1917 miladi yıllarının karşılığıdır.
Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'nda, Ingiltere, Fransa ve
Rusya'nın oluşturduğu İtilaf Devletleri karşısında Almanya, Avusturya ve
Italya'nın oluşturduğu ittifak Devletleri safında savaşa katılmıştır.
14 Kasım 1914 tarihinde Cihad-ı Ekber fetvası yayımlanarak bütün
Müslümanlar cihada davet edilmiştir.
Böylece devlet dokuz cephede dört yıl sürecek kanlı bir savaşa katılmış,
18 milyon tahmin edilen Osmanlı Devleti nüfusundan savaş sırasında 3
milyon insan ölmüş, yaralanmış veya kaybolmuştur.İşte bu çeşme Osmanlı
Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na katılması anısına yaptırılmıştır.
Daldaban Çeşmesi, sekizgen mermer zemin üzerine dört cepheli ve üç bölüm
halinde yükselen bir tarzda köfeki taşıyla yapılmıştır. Çeşmenin
musluklarının yer aldığı birinci katı, kenarları 1 m uzunluğunda dört
kare cepheden oluşmaktadır. Her cephede, yaprak motifleri arasında birer
musluk vardır. Muslukların suyu akmaktadır.Çeşmenin ikinci katı
kenarları 70 cm boyutlarında dört kare cepheden oluşmaktadır.
-----------------------------------------------------------------------------------------------